ده تفاون بین کاراته ژاپنی و کاراته اوکیناوایی
۱-ایستادن های برتر
کاراته اُکیناوایی دارای ایستادن های مختلفی هست.
-چرا ؟ ازآنجا که طبیعی هست .برای بسیاری این خبر خوبیست.
معمولا ایستادن های عمیق کاراته توانایی احساس قدرت فیزیکی را دارند .به خصوص برای غربی های بلند قد که در پا ،زانو و کمر دردناک است .به خصوص اگر اشتباه انجام شود ! اگر بخواهیم بهتر بررسی کنیم ، زنکوتِسو داچی اُکیناوایی میتواند نصف طول یک ژاپنی باشد .
ایده آل برای تنبل ها…
ولی… آیا این نوع از ایستادن های بلند باعث ایجاد قدرت و استحکام پا می شود؟
– واقعا نه . پس موضوع این نیست.
ایستادن های اکیوانایی به معنای کاربردی بودن آن در دفاع از خود است .چون آنها میتوانند به سرعت و بدون زحمت از ایستادن های روزمره در زندگی به موضع خود برسند . موضوع هم همین بود .
۲- چرا به جای چگونه
اگر کاراته را در اوکیناوا تمرین کنید، اغلب کلمه ایمی (imi) را می شنوید. ایمی به معنای معنی و مفهوم هست .بنابراین در کاراته اوکیوانا دانستن معنی ومفهوم یک تکنیک مهم تر از نحوه اجرا آن می باشد و بر آن تاکید میشود . در نتیجه چرا مهم تر از چگونگی آن است. اما در کاراته ژاپنی تمرکز بیشتر در مورد چگونگی به جای چرا هست .
اما علت چیست ؟
سه دلیل اصلی برای این وجود دارد :
معنای بسیاری از تکنیک ها در عبور تاریخی کاراته از اوکیناوا به ژاپن از بین رفت. اگر شما چرا (معنی تکنیک)را نمی دانید ، پس آموزش چگونگی (کاربرد آن ) آن بسیار منطقی است .
هدف کاراته ژاپنی دیگر همتراز با هدف کاراته اوکیناوایی نیست .
از لحاظ تاریخی، کاراته ژاپنی به شیوه راه معنوی (کاراته-دو) با هنرهای رزمی هم دوره مطابقت داشت.مانند جودو، کن دو، آی کی دو و …، که با هدف اصلی توسعه شخصیت شرکت کنندگان بود (از طریق چگونگی).
اما همیشه هدف کاراته اوکیناوا،عمدتا دفاع از خود است (چرا).
سطح دانش رزمی، یعنی بیومکانیک بودو (biomechanics of Budo}، در ژاپن بسیار عمیق تر است. بسیاری از تکنیک های کاراته ژاپنی تحت تاثیر سایر هنرهای رزمی ژاپنی بوده که الگوهای مطلوب حرکتی آنها به خوبی مورد تحقیق قرار گرفته اند.
برای مثال یک سنسی ژاپنی به جزئیات بسیار دقیق وعمیق کاتا وارد خواهد شد . مانند چگونگی خم کردن مفاصل ، چگونگی تنظیم پاها و چگونگی تغییر وزن و… .
اما یک سنسی اوکیناوایی به جای آن اغلب به شما اهداف یک کاتا را یاد آوری میکند .
۳- نبود اوس (تلفظ اُس) (Osu! / Oss)
در کاراته ژاپن فرمان بیانیِ اوس گاهی اوقات مورد استفاده قرار میگیرد .
این پدیده در غرب هم گسترش یافته است حتی در ورزش های خشن مانند جوجیتسو ژاپنی یا ام ام ای و… .
من هرگز در کاراته اوکیوانا کلمه اوس را نشنیدم . آنها از کلمه دیگری با نام های (hai)، به معنایبله ، فهمیدن و جواب مثبت استفاده میکنند.
۴- این یک ورزش نیست ، یک سبک زندگی است
وقتی کاراته به ژاپن معرفی شد، چیزهای زیادی تغییر کرد.
به عنوان مثال، مردم شروع به رقابت کردند. اکثر مردم این را نمیدانند،اما تمرین کنندگان ژاپنی کاراته ،در واقع بسیاری از کاتاها را تغییر دادند و تعداد زیادی تکنیک های جدید به کومیته اضافه کردند.
هدف تنها امتیازات در مسابقات بود .به من اعتماد کنید :شما هرگز یک سنسی اوکیناوایی را نمیبیند که به شما یک لگد دورانی به سر را آموزش دهد.
در رویکرد آنها تفاوت زیادی وجود دارد.در اوکیناوا، کاراته یک ورزش نیست، بلکه شیوه زندگی است.
مانند دوست من در اوکیوانا ،که دارای دان هفت شورین-ریو هست به من گفت: کاراته بخشی از هویت فرهنگی ماست.
واقعا که همین طور است. بامبو رو به رشد با بامبو در کنارش رقابت نمیکند .
درست هست ؟
۵- چینکوچی ( Chinkuchi ) بجای کیمِه (Kime)
در کاراته ژاپن، مفهوم کیمِه فوق العاده مهم است.شما احتمالا این اصطلاح را شنیده اید.کلمه کیمه از ریشه کیمِرو(kimeru) می آید که به معنی برای تصمیم گیری است.کیمِه نشان دهنده توقف سریع در پایان تکنیک شماست. در کاراته اوکیناوا، چیز دیگری وجود دارد:
چینکوچی
شما میبینید که در کاراته اوکیناوا مهم نیست که تکنیک را سریع ببندید. مهمتر از همه انتقال تمام انرژی خود به حریف است، مانند موج شوک.
برای انجام این کار، شما نیاز به آزاد سازی انفجاری از تمام قدرت بدن خود دارید.
چینکوچی یک کلمه اوکیوانایی هست ، کانجی آن به چینی به صورت (一寸 力)به معنای نیروی یک اینچ یا (寸力) به معنای قدرت اینچ که در آن کانچی (寸) مفهوم طول یک اینچ یا فاصله کوتاه را بیان میکند وکانچی (力) مفهوم قدرت و انرژی را بیان میکند در نتیجه این مفهوم معنای واقعی این کلمه را به ما میرساند . که معنای ان یک اینچ انرژی یا قدرت حرکت کوچک است .
آیا شما تا به حال اجرای مشهور مشت یک اینچی توسط بروس لی را دیده اید؟ این یک مثال کامل از چینکوچی است.
۶-سلاح های کوبودو (Kobudo)
کاراته در ژاپن اغلب با دستان خالی هستند .درصورتی که در کاراته اوکیوانا به هر دوجویی که وارد می شیوم بر دبوار آن سلاح هایی قرار گرفته است .
چرا ؟
زیرا تمرین کوبودو ، هنر استفاده ماهرانه دست از ابزار مبارزات باستانی کاراته است .
معروف ترین تسلیحات کوبودو عبارتند از :
– بو (Bo)
چوبی با بلندی حدود ۱۸۰سانتی متر است که برخی اوقات دو انتهای آن باریکتر است.احتمالا از وسیله کشاورزی تِنبین (Tenbin) گرفته شده است .یک چوپ که بر شانه میگذارند و دو سبد از دو انتهای آن آویزان میکنند.
– سای (Sai)
یک سلاح سهشاخه است که گمان میرود از وسیله ای مانند چنگک کشاورزی به وجود آمده باشد که در کشاورزی بکار میرود.
– تونفا (Tonfa)
شناخته شده با نام تونگ فا یا تویفا،یک چوب با طول حدود ۴۰تا ۵۰ سانتی متر است که دستهای کوچک بطور عمود بر آن قرار دارد و بصورت جفتی ساخته میشود. گفتنی است که از دستهای چوبی که در آسیابهای دستی کوچک بوده الهام گرفته شده .
– نانچیکو (Nunchaku)
یک سلاح سرد سنتی اوکیناوایی است که از دو میلهٔ باریک تشکیل میشود که در انتها با یک زنجیر یا طناب کوتاه به هم متصل شدهاند.بر اساس یک باور عامیانه از روی یک وسیله خرمن کوبی برای جا کردن چلتوک از برنج و برخی گویند از روی نوعی لگام اسب (دهانه اسب ) ابداع کرده اند .
کاما (Kama)
ابزار کشاورزی سنتی ژاپن و فیلیپین است که از آن به عنوان سلاح نیز استفاده میکنند. کاما را میتوان تکی یا دوتایی به کار گرفت. پیش از تبدیل به سلاح، از کاما در کشاورزی برای برداشت غلاتی همچون برنج استفاده میشدهاست.
اکو (Eku)
شناخته شده با نام ایکو یا ایئهکو ،سلاحی اوکیناوایی است که از پارو گرفته شده و حدود ۱۶۰ سانتیمتر طول دارد. طبق داستانهای بازمانده از گذشته، ماهیگیران از پارو برای دفاع از خود در برابر دشمنان مسلح استفاده میکردهاند.
– سان سیتس کُن (san setsu kon)
شناخته شده با نام سانچیکو، سانچاکو، سانجیگون، به معنای چوب سه تکه، نام نوعی سلاح رزمیِ چینی است که از سه میله هماندازه در حدود ۵۰ تا ۶۰ سانتی متر تشکیل شده است. این وسیله نیز ابزار خرمن کوفتن است .
-تیمبِه و روچین (Timbe-rochinc)
از یک نیزه کوتا (روچین) و یک سپر(تیمبِه) به عرض ۳۸ و طول ۴۵ سانتی متر تشکیل شده است.تینبه را از هر چیز میتوان ساخت اما بطور معمول از درخت انگور ،نیشکر ،فلز یا حتی پوسته لاک پشت می ساختند. طول روچین نیز معمولا به اندازه ساعد دست می باشد .
– تِکُّو(tekko)
بر اساس تعریف یک سلاح پر کردن مشت هست که جرم مشت را افزایش میدهد .به طوری که با توجه به تناسب فیزیکی بین نیروی حرکت مشت و جرم آن ،نیروی حامل مشت را افزایش میدهد .همچنین در برخی از سلاح ها با همین شیوه کاربردی مانند شمشیر به عنوان محافظ شمشیر برای حافظت از قسمت دست مورد استفاده قرار میگیرد.از این سلاح وقتی معمول شد که از نعل اسب به عنوان اسلحه ای برای دفاع از خود استفاده کردند.
در حال حاضر، من نمی گویم کاراته اوکیناوا هنر استفاده از سلاح است. اما مدت ها پیش، زندگی در اوکیوانا ، یک مکان بسیار خطرناک بود.اکثرا سلاح های کشنده حمل میکردند. و اگر شما تجربه تمرین با این سلاح ها را نداشته باشید،سخت است که در برابر آن دفاع کنید. از این رو، استاد یک مدرسه قدیمی کاراته نیز استاد کابودو بود.
مانند استاد ناکاموتو ماساهیرو (Nakamoto Masahiro)، دان ده کابودو اوکیوانایی ،یک بار بعد از این که در دوجو ایشان تمرین کردم به من گفت :
-کاراته و کوبودو مانند برادر و خواهر هستند. هرگز جدا نمیشوند.
امروزه اکثر کاراته ها در اوکیناوا بسیارکم کوبودو تمرین می کنند.
– اما به من اعتماد کن …. آنها چیزی می دانند!
در کاراته ژاپن، حتی کمتر تمرین می شود …افسوس
۷- ابزار قدرتمند مدارس قدیمی
استادان کاراته اوکیناوایی همیشه آمادگی جسمانی را ارتقا می دهند. از آنجا که اگر شما ضعیف و نحیف باشید ، به سادگی نمی توانید از خود به بهترین نحو دفاع کنید!
بنابراین، آنها ابزارهای دیوانه واری را برای تقویت و آماده سازی بدنشان توسعه دادند.
این لوازم هنوز هم در کاراته اوکیناوا استفاده می شود.
این ابزارها که به ژاپنی هوجو اوندو (Hojo undō)به معنای مکمل تمرینات استفاده میشوند عبارتند از :
-چی ایشی(Chi Ishi)
چی ایشی (میلههای سنگین) وزنهای است که به انتهای یک میله چوبی بسته شدهاست. هنرجو انتهای میله چوبی را محکم میگیرد و مچ و بازویش را همچون اجرای حرکات کاتا تکان میدهد. این تمرینات با وزنه به افزایش قدرت انگشتان،دستها، بازوها و سینه کمک میکند.
-ایشی ساشی(Ishi sashi)
ایشی ساشی وزنههایی دستهدار و گرد هستند (شبیه به قفل) که در بیشتر موارد از سنگ ساخته میشوند.
-ماکیاگه کیگو(Makiage kigu)
ماکیاگه کیگو وزنهای است که با یک طناب به دستهای چوبی بسته میشود. هنرجو دسته را گرفته و میچرخاند تا طناب دور دسته پیچیده شده یا باز شود. با پایین و بالا آمدن طناب و وزنه انتهای آن، قدرت مچ دست افزایش مییابد.
-ماکیوارا(Makiwara)
ماکیوارا (تخته ضربه) برای تمرین ضربه مشت به هدفی که مقاومت میکند بکار میرود. دو گونه از آن وجود دارد: ساگه-ماکیوارا (sage-makiwara)که از سقف آویخته میشود و تاچی ماکیوارا (tachi-makiwara) که در زمین محکم میشود. خود تاچی-ماکیوارا نیز بر دو گونه است: یکی تخت و دیگری گرد. گونه تخت آن در زمین محکم شده و پارچههای در انتهای دیگر بسته میشود که به آن ضربه میزنند. هنرجو در مقابل آن ایستاده و به انتهای بالایی تخته که روکش دارد ضربه میزند. گونه گرد آن که نام آن اوده-ماکیوارا ( ude-makiwara) است سطح تخت ندارد و در نتیجه تکنیکهای بیشتری را میتوان بر آن پیاده کرد.
-نیگیری گامه(Nigiri game)
نیگیری گامه، کوزههای سفالی هستند که با وزنهای مختلف پر از شن میکنند. آنها را از حاشیه لبهشان با انگشتان میگیرند و در همان حال جابجاییهای مختلف مربوط به ایستادنهای مختلف را اجرا میکنند. این کار باعث افزایش قدرت بازوها، شانهها، پشت و پاها میشود.
-تتسو گتا(Tetsu geta)
تتسو گتا (پابند آهنی) را مانند صندل به پا میکنند. هنرجو در حالیکه آنرا پوشیده تکنیکهای جابجایی و ضربهها را با آن اجرا میکند. وزن بیشتر باعث میشود که قدرت پا بیشتر شود.
-جاری بوکو(Jari bako)
یک کاسه ساده است که از شن پر میشود و هنرجو با انگشتانش به شن درون آن ضربه میزند. این کار با کاسه پر از برنج خشک نیز انجام میشود. گاهی این کاسه را بر روی آتش نیز میگذراند و با ضربه و وارد کردن دست در شنهایی که داغ شدهاند مقاومت و قدرت دست و انگشتان را افزایش میدهند.
-کنگوکن(Kongoken)
میله آهنی بیضیشکلی است که برای تمرینات افزایش قدرت بازوها، پا و مچ بکار گرفته میشود. کشتی گیران هاوایی از این ابزار استفاده میکردند و چوجون میاگی آنرا برای بکارگیری در هوجو اوندو سازگار کرد.
-تُو(Tou)
بستهای از چوبهای بامبو است که از دو طرف یا از میان آنرا میبندند و از آن همچون جاری باکوبرای ضربه با انگشتان و ساعد به کار میبرند.
-تان(Tan)
ابزاری شبیه به دمبل امروزی است که از میلهای چوبی که وزنههایی در دو طرف آن قرار دارد درست میشود.
به غیر از ماکیوارا در کاراته ژاپنی، به ندرت این ابزار آموزشی را مشاهده می کنید.
اما در اوکیناوا، شما آنها را در هر گوشه ای از دوجو می یابید.
آنها ضروری هستند.
۸-تکنیک های توئیتی (Tuidi)
در ادامه ، چیزی به نام توئیتی داریم.
با اینکه شیوه مبارزهء کاراته ژاپنی در محدوده ای با فاصله دورهست، کاراته اوکیناوایی ترجیح می دهد که در فاصله نزدیک باشد.در اینجا جایی هست که توئیتی وارد بازی می شود.
توئیتی یک روش اوکیوانایی برای گرفتن ،تصرف ،خم کردن ، پیچاندن و جاباجایی مفاصل حریف می باشد. به طور طبیعی این شیوه از مبارزه شامل درگیر کردن چیز های ناخوشایند دیگری مانند خفه کردن ،برهم زدن تعادل ،پرت کردن ، تله دست ها و ضربه به موضع فشار و شبکه عصبی می باشد .
این چیزها به ندرت در کلاس های معمول کاراته ژاپنی تدریس می شود.
چرا؟
دوبار یاد آورمیشویم – زیرا، از زمانی که کاراته از اوکیوانا به ژاپن معرفی شد،به شدت تحت تاثیر سنت های رزمی گذشته قرار گرفت.محدوده اصلی مبارزه ،کوتاه بود که به یک محدوده بلند تر تغییر یافت .و مفاهیمی مانند مایی (maai) به معنای فاصله متعامل، مستقیما از شمشیرزنی سامورایی ژاپنی (کِن دو) وارد کاراته شد. بنابر مفهوم توئیتی در کاراته ژاپن چندان مهم نیست .اما در کاراته اوکیوانا هنوز تمرین میشود .
یک تمرین معمول اوکیوانایی برای مهارت توئیتی به نام کاکیِه (Kakie) وجود دارد . تمرین جریان حسی، که اغلب در غرب به هل دادن دست ها (pushing hands) شناخته میشود.
در حقیقت وقتی شما کاتا را در یک مدرسه قدیمی از نزدیک بررسی می کنید .بونکای حرکت کاتا در محدوده نزدیک خیلی بیشتر احساس میشود .این را امتحان کنید وخواهید دید.
(کاکیِه یک فرم سنتی از تمرینات اوکیواناست. تمرینی مشابه تمرینات اتصال دست ها در هنرهای رزمی چینی مثل کونگ فو و تای چی می باشد . همچنین یک بخش اساسی از کشتی های تٍگوکی (Tegumi) یا اوکیوانایی است.روش سنتی آموزش کاکیِه شرایط دست ها و میزان حساسیت آموزش را بسته به اینکه تماس سنگین یا سبک باشد را فراهم میکند.در تماس سبک شما میتوانید قبل از اینکه حریف حرکت اصلی خود را برود آن را احساس کنید . بنابراین شما بلافاصله آماده اید که جواب حرکت حریف خود را بدهید .یک تنوع تمرینی این هست که از یک دست در برابر دو دست حریف با چشمان بسته استفاده کنید.)
۹- آموزش شخصی بجای گروهی
در حال حاضر همانطور که شما هم متوجه شده اید کاراته اوکیوانایی ویژگی های منحصر به فردی دارد . برای درک درست آن، باید آن را تجربه کنید.در واقع،شما نیاز دارید زیر نظر یک استاد باشید. به همین دلیل در کاراته اوکیوانایی سخت می باشد که گروه زیادی ازافراد را یکبار آموزش دهد .شما به سادگی نمیتوانید توجه کافی به یک فرد در یک گره پنچاه نفری یا بیشتر داشته باشد .
از طرفی دیگر، کاراته ژاپنی برای گروه های بزرگ طراحی شده بود.چرا ؟
زیرا این یک هدف بود ،زمانی که کاراته در اواسط قرن بیستم به دانشگاه های توکیو ،اوساکا و کیوتو
معرفی شد .این پدیده همراه با تشکیل مسابقات قهرمانی سبب شد که بسیاری از حرکت های کاراته ژاپنی بزرگتر و ساده تر از کاراته اوکیوانایی باشد .آنها باید به راحتی توسط توده بزرگی از جمعیت دیده می شدند.این در کاراته اوکیوانا برعکس است .در حقیقت دوجو اوکیوانایی مکانیی برای ۱۰ تا ۱۵ نفر است .این محیط آموزشی ساده در واقع به آموزش فردی بیشتر از آموزش گروهی متمرکز می شود. متاسفانه به این علت هست که بسیاری از استادان اوکیوانایی نمیتوانند از کاراته درآمدی داشته باشند .آنان مکانی برای شاگردان کافی ندارند.
۱۰-اوچینا گوچی(Uchinaa-guchi)
درنهایت اینجا چیزی هست که ممکن هست شما در طول خواندن این مقاله متوجه آن شده باشید .کاراته اوکیوانا زبان خود را دارد . اوچینا گوچی به معنای دهان اوکیوانایی هست .بسیاری ازکلمات اوکیوانایی که ذکر شد،مانند چینکوچی وتوئیتی در حقیقت ژاپنی نیستند . آنها اصطلاحات باستانی زبان اوکیناوا هستند. این زبان هنوز توسط استادان سنتی در اوکیناوا استفاده می شود.
برای مثال وقتی تابستان گذشته به اوکیوانا سفر کردم یک کاتای جدید به نام توماری چینتو (Tomari Chinto) یاد گرفتم در یک حرکت خاص سنسی به من گفت بهار است (مانند حرکت به سمت بالا ) ،او گفت هانچاتی( hanchaatii).تعجب کردم !بی تفاوت بودم !منظورش چیست ؟،زمانی که سردرگمی من را دید ،خودش را به سرعت تبرئه کرد و به جای آن به ژاپنی گفت :هانا آگِرو(hana ageru)که به مفهوم شکوفا شدن گل است.این نشان میدهد اوچینا گوچی اکنون بسیار زنده است .
- ۹۸/۰۵/۰۶